بی توجهی به میراث فرهنگی بی توجهی به تاریخ و هویتمان است

به گزارش بلاگ پو، اغراق نیست اگر بگوییم توجه به مقوله میراث فرهنگی یکی از پیامدهای اصلی ظهور دولت مدرن مخصوصاً در جوامع در حال توسعه ای مثل ایران است. میراث فرهنگی همانگونه که از عبارت میراث برمی آید در صدد است نشان دهد که فرهنگ جمعی ما در مقام یک ملت ریشه های تاریخی دارد و از گذشته به ارث رسیده است.

بی توجهی به میراث فرهنگی بی توجهی به تاریخ و هویتمان است

پس این ما در طول تاریخ وجود داشته و فرهنگ مخصوص خود را پرورش داده است که نسل های بعدی آن را به ارث برده اند.

میراث فرهنگی عینی ترین و بزرگترین شاهد وجود و سر زندگی و خلاقیت یک ملت در طول تاریخ است. میراثی که مقوم حس تعلق جمعی به یک سرزمین و هویت مشترک است که خود اساس شکل گیری و قدرتمندتر شدن یک دولت ـ ملت و حتی به تعبیر بعضی ها گذار به دموکراسی است.

اگر وجود یک هویت ملی مشترک را از ارکان اساسی دولت ـ ملت مدرن بدانیم، نقش میراث فرهنگی مادی و معنوی در یاری به شکل گیری چنین هویت مشترکی عیان تر می گردد.

از این منظر میراث فرهنگی شناسنامه، تاریخ و هویت یک ملت است، چیزی که در باز تعریف هویت ملی و به تبع آن ایجاد نظم سیاسی نقش انکارناپذیری دارد. وقتی میراث فرهنگی از بین برود یا مورد کم توجهی قرار گیرد، بدون شک بازتعریف هویت جمعی مشترک هم با چالش های جدی روبرو خواهد شد. در بسیاری از کشورهایی که تجزیه شدند، گروه های قومی مختلف احساس می کردند میراث مشترکی وجود ندارد که آن ها را بهم پیوند بزند و با تضعیف سیاست فرهنگی در راستای ایجاد حس مشترک، رفته رفته فاصله اقوام از یکدیگر بیشتر و بیشتر شد.

میراث فرهنگی همواره و در نقاط مختلف یک کشور در مقابل دیدگان مردم است و مردم روزمره با آن ها در ارتباط اند، درباره آن ها می شنوند، تصویر آن ها را می بینند و لذا در طول زمان هویت جمعی و حتی فردی خود را با آن ها تعریف می نمایند. بدین گونه است که ملت به عنوان یک برساخته فرهنگی و اجتماعی ساخته می گردد و هویت ملی هم بخشی از عناصر سازنده یک ملت است.

اگر بپذیریم که ملت پدیده ای از پیش موجود نیست بلکه در طول زمان ساخته می گردد، در آن صورت اهمیت میراث فرهنگی در ساختن ملت بیشتر عیان می گردد. از طرف دیگر ساخته شدن ملت چیزی نیست که یکبار و برای همواره رخ داده باشد، بلکه دولت ها و ملت ها همواره در حال ساختن ملت و تعریف و بازتعریف هویت آنها هستند.

اهمیت میراث فرهنگی در ساختن ملت و در واقع تعریف و بازتعریف هویت جمعی مشترک در آن است که در ارتباط مستمر و مداوم با زندگی روزمره قرار گرفته است و از همین رو ارتباط برقرار کردن مردم با آن راحت تر و بدون مقاومت کمتر است.

به قول پست مدرن ها قدرتی که از این طریق فراوری می گردد قدرت رسوب نموده ای است که مردم آن را عادی و طبیعی می پندارند. به عنوان مثال وقتی مردم از یک موزه بازدید نموده یا در یک کنسرت موسیقی شرکت می نمایند در یک فرایند باز تعریف هویت جمعی حضور می یابند و همزمان از این کار لذت می برند. همین شرایط را مقایسه کنید با سیاست های قضایی و تنبیهی برای کسانی که به ارزش های مشترک توهین می نمایند. هر دو ابزاری برای باز تعریف هویت جمعی هستند اما واضح است که در دومی مقاومت در برابر باز تعریف هویت به مراتب بیشتر است.

به بیان دیگر سیاست فرهنگی اغلب به وسیله فراوری قدرت نرم به بازتعریف هویت جمعی یاری می نماید و در این سیاست، میراث فرهنگی مادی و معنوی صندلی خاصی دارند.

دومین مسأله حائز اهمیت این است که میراث فرهنگی در هر کشور به نوعی منتقل نماینده ارزش های فرهنگی از نسلی به نسل دیگر و در طول تاریخ است. در این حالت خوانش و تفسیری که از میراث فرهنگی می گردد اهمیت دارد. در واقع دولت ها در راستای تقویت و ایجاد فرهنگ عمومی مشترک بعضی ارزش های فرهنگی مشترک را در میراث فرهنگی یافته و آن ها را تبلیغ و ترویج می نمایند.

به عنوان مثال وقتی به میراث فرهنگی مادی در ایران نظر کنیم، توجه به نظافت صندلی ویژه ای دارد و این در حالی است که توجه به نظافت فردی و جمعی یک ارزش فرهنگی مهم محسوب می گردد. معنویت و توحید نهفته در معماری سنتی ایرانی نیز می تواند تابع همین قاعده باشد. انتقال ارزش های فرهنگی و اجتماعی یکی از مباحث اصلی جامعه پذیری سیاسی است. این انتقال باعث می گردد نسل های مختلف با ارزش های مشترک زندگی نمایند و راحت تر با یکدیگر برقرار نمایند. اگر این اتفاق رخ دهد، بعید است یک نسل یک اثر تاریخی را نشانه عقب ماندگی و ضلالت بداند و نسل دیگر آن را نشان شکوه و افتخار.

*مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان

dorezamin.com: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه

chinaro.ir: چین: سفر به کشور پهناور و باستانی، پکن، شانگهای ،گوانجو و هانگزو

asiaro.ir: آسیا رو: سفر به آسیا، جنوب شرقی آسیا، آسای مرکزی و خاورمیانه

منبع: میراث آریا
انتشار: 14 مهر 1400 بروزرسانی: 14 مهر 1400 گردآورنده: blogpo.ir شناسه مطلب: 17067

به "بی توجهی به میراث فرهنگی بی توجهی به تاریخ و هویتمان است" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "بی توجهی به میراث فرهنگی بی توجهی به تاریخ و هویتمان است"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید